Gdy w październiku 1908 r. zmarł ojciec Berthier, Zgromadzenie liczyło 25 księży, 54 scholastyków, 13 nowicjuszy i 70 uczniów. Zarządowi generalnemu, z ojcem Józefem Carl, jako przełożonym generalnym, powierzono więc zadanie opieki nad ponad 160 osobami i kontynuowania wraz z nimi wielkiego dzieła Ojca Berthier. Od początku, Zgromadzenie było znane jako inicjatywa francuska – w Grave i w okolicach mówiono zawsze o „Ojcach Francuzach” – choć Francuzi stanowili w nim zaledwie nieliczną grupę. Liczniejsi byli Holendrzy, jednak Niemcy stanowili większość. Nie należy się zatem dziwić, że nowy zarząd generalny, wybrany jeszcze w 1903 r. na prośbę Założyciela, był bardzo niemiecki: za wyjątkiem jednego Francuza jako trzeciego asystenta, pozostałą czwórkę stanowili Niemcy. Przewaga niemiecka charakteryzowała zarząd generalny przez pierwszy wiek istnienia Instytutu.
Stale rosnąca liczba kandydatów spowodowała brak miejsc w domu macierzystym, w związku z tym, w 1909 r., wszyscy uczniowie zostali przeniesieni do innego dużego domu „Notre Dame”, który zaczął funkcjonować jako druga wspólnota. Tego samego roku Stolica Apostolska wydała decyzję o zgromadzeniach duchownych: zgromadzenia te powinny kłaść większy nacisk na kształcenie w wymiarze podstawowym, którego ukończenie miało dawać kandydatom prawo wstąpienia do nowicjatu. Zarząd generalny zareagował od razu: nauka w gimnazjum została wydłużona do pięciu lat, a nowicjat przełożony na kolejny rok. Natychmiastowe posłuszeństwo – całkowicie w duchu Założyciela, który zawsze bezzwłocznie wypełniał wszystkie regulacje Rzymu – ma bez wątpienia bezpośredni związek z wnioskiem Zgromadzenia o przyznanie Decretum Laudis.
Wydłużenie studiów i spora liczba nowych uczniów zmusiła zarząd do szukania innych rozwiązań. Ilość ojców była już wystarczająca do otwarcia jednej lub dwóch nowych szkół. Podczas dwóch ostatnich lat życia, Założyciel sprawdzał możliwości otwarcia szkół w innych krajach, szczególnie w Szwajcarii i kilku państwach Europy Wschodniej, skąd spodziewał się wielu powołań. Ojciec Carl kontynuował te poszukiwania. Odbywało się to niezbyt szybko i sprawnie z powodu braku doświadczenia zarządu generalnego i bardzo ograniczonych środków finansowych. Należy sobie zdać sprawę z faktu, że po śmierci ojca Założyciela liczba dobroczyńców zauważalnie zmalała, a nowy przełożony generalny miał mniejsze umiejętności pozyskiwania nowych darczyńców. Jednakże w 1909 r. udało się wynająć dom w Werthenstein, gdzie znajdowało się wystarczająco dużo miejsca dla sporej liczby uczniów z krajów niemieckojęzycznych. Rok później rozpoczęła działalność szkoła w Belgii, lecz niestety, w przeciągu niecałych dziesięciu lat, zmieniano sześć razy domy i cztery razy rektorów; ostatecznie zmiany zakończyły się w południowo-wschodniej Francji, w Ceilhes i Manissy. Rozwój grupy francuskiej został zahamowany przez prawa antyklerykalne francuskiego rządu, a także przez spowodowaną tym prawem bardzo trudną sytuację ekonomiczną duchowieństwa. Kler stracił wiele ze swego prestiżu i liczba powołań szybko spadła.
Wszelkie starania o otwarcie domu w Europie Wschodniej zakończyły się fiaskiem. Więcej można było osiągnąć w Holandii, gdzie w 1913 r., zaproponowano Zgromadzeniu nowy dom. Został on wybudowany niedaleko granicy holendersko-belgijskiej, w Nieuwkerk. Byliśmy bardzo szczęśliwi z powodu tego królewskiego daru i w połowie roku 1913 pięćdziesięcioro scholastyków przybyło z Grave do domu w Nieuwkerk. W 1912 r. Zgromadzenie otrzymało kolejny dar: w Kaatsheuvel zaproponowano mu 6,5 ha oraz farmę, z zastrzeżeniem, że na tym terenie ma zostać zbudowany dom zakonny. Jednakże środki finansowe Zgromadzenia były tak ograniczone, że nowa szkoła apostolska musiała zostać skonstruowana w całości przez Misjonarzy Świętej Rodziny – małą grupę braci konwersów wspomaganych przez ojców, scholastyków i uczniów. Podczas prac budowlanych, „budowniczowie” mieszkali na farmie, jak w swoim zakonie. Pierwsza wojna światowa zahamowała prace, lecz w lipcu 1915 r. nowy dom mógł otworzyć swoje podwoje dla nowych mieszkańców: 50 uczniów i dziesięciu ojców.
Fragment artykułu:
Wim van der Weiden MSF, "Historia Zgromadzenia MSF",
Rozwój Zgromadzenia Misjonarzy Świętej Rodziny w latach 1908-1919 /Wim van der Weiden/
Polecamy również:
Adres:
Zgromadzenie Misjonarzy Świętej Rodziny
ul. Małoszyńska 27, skr. poczt. 43
60-176 Poznań